Arpa Yetiştiriciliği

Arpa, ülkemizde tarla ürünleri arasında ekiliş alanı bakımından buğdaydan sonra gelen üründür. Buğday gibi ülkemizin tüm bölgelerinde yetiştirilmektedir. Birim alandan alınan ürün miktarı bakımından buğdaya göre daha avantajlı bir üründür.



Ülkemizde üretilen arpanın tamamına yakını yurtiçinde tüketilmektedir. Tüketimin yaklaşık %90’lık kısmı hayvan beslemede (gerek karma yemde katkı maddesi olarak, gerekse doğrudan kaba yem olarak) kullanılmaktadır.



Arpa, buğday gibi uzun yıllardan beri Devlet Destekleme Alım kapsamında olup, fiyatı Bakanlar Kurulu tarafından belirlenmekte olup TMO tarafından alınmaktaydı.1999 Aralık tarihinde IMF ile yapılan Stand By Anlaşması ve 2001 yılında AB uyum çalışmaları kapsamında hazırlanmış olan Ulusal Program kapsamında tarımda yeniden yapılanma ve reform çalışmalarında farklı bir döneme girilmiş olup, tahıl üretim ve ticaret politikalarının yeniden düzenlenmektedir.



1994 yıllından itibaren fiyat desteği şeklinde desteklenen ürün ( Hububat, şekerpancarı ve tütün) kapsamında yer alan buğday için,2001/2002 döneminde fiyat müdahalesi olmayıp, buğday tarım borsalarında işlem görecektir.



Arpa üretimi, 1999 yılında 7.7 milyon ton,2000 yılında ise 8 milyon ton 2001 yılında ise 7.5 milyon ton olmuştur.



Ülkemizde arpa tarımı, büyük ölçüde kuru koşullarda yapıldığı için verim düşük ve dolayısıyla arpa üreticisinin geliri de diğer ürün üreticilerine göre daha azdır. Ülkemizde özellikle son yıllarda buğday üretimine büyük çapta zarar veren kımıl ve süne zararından dolayı üreticilerimizin bir çoğu buğday üretiminden vazgeçerek arpa üretmektedirler.



GATT, Gümrük Birliği Anlaşmaları ve alınan bir takım ekonomik kararlardan sonra tarımsal destekleme politikalarına bir takım yenilikler getirilmiş olup, destekleme alım kapsamına alınan ürün sayısı sınırlandırılmış ve 1994 yılından itibaren sadece Hububat,Şekerpancarı ve tütün fiyat yoluyla desteklenmiştir. Hububatın insan ve hayvan beslenmesinde zorunlu gıda maddesi olması ve tüketiminin çok fazla olması bu ürün grubunun belli bir süre daha desteklenmesini gerekli kılmaktadır.



Getirilen yeni uygulamalardan bazıları şunlardır; TMO tarafından 1993/94, döneminden başlayarak, Emanet Usulü Alım Uygulaması (Makbuz Senedi veya Umumi Mağazacılık) yapılmış ve TMO siloları kiraya vermiştir. Ürünlerin serbest piyasada değer fiyatından satılmasını sağlamak ve rekabeti artırarak daha kaliteli ürün elde edilmesini teşvik etmek için Ürün Borsalarının geliştirilmesine çalışılmış ve TMO bu uygulamanın başarılı olmasını sağlamak amacıyla borsalarda alımlar yapmıştır.